Jaki jest prawidłowy przyrost masy ciała kobiety w ciąży?

ewelina chudy dietetyk dieta kobiety w ciazy prawidlowy przyrost masy ciala

Każda kobieta jest inna – nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie. To ile powinno się przytyć w czasie 40 tygodni ciąży zależy przede wszystkim od masy ciała kobiety w momencie poczęcia.Najczęściej zalecenia dotyczące przyrostu kilogramów w ciąży opierają się na BMI (Body Mass Indeks)- najprostszy wskaźnik wyliczania prawidłowej masy ciała. BMI= masa ciała przed ciążą w kg / wzrost w m2. Po wyliczeniu swojego BMI należy sprawdzić w tabeli ile kg powinno się przytyć w ciąży*.

BMIprzed ciążą kg/m2Przyrost masy ciaław trakcie ciąży w kg
Niedowaga<18,512,5-18
Prawidłowa masa ciała18,5-24,911,5-16
Nadwaga25,0-29,97-11,5
Otyłość≥305-9

Orientacyjny przyrost masy ciała w ciąży bliźniaczej 16-20,5kg* Zalecenia według Instytute of Medicine and National Research Council.

Pomiar składu ciała w ciąży

Bardziej precyzyjną metodą oceny sylwetki jest pomiar składu ciała, przede wszystkim ilości tkanki tłuszczowej, jednak potrzebny jest do tego analizator składu ciała (nie powinno się dokonywać pomiaru w ciąży) lub fałdomierz.

Jeżeli znana jest wartość ilości tłuszczu w ciele kobiety przed poczęciem, warto sugerować się tym pomiarem (dla kobiet prawidłowa ilość tłuszczu to 20-25%). Przyrost masy ciała powinien być kontrolowany, najlepiej ważyć się raz w tygodniu, rano na czczo i dodatkowo na każdej wizycie u ginekologa odnotowując wartości w karcie ciąży. Nie jest wskazane, aby był zbyt mały ani zbyt duży w stosunku do zaleceń. Każda kobieta ma jednak indywidualne predyspozycje, które należy uwzględnić.

Prawidłowa masa ciała noworodka

Przeprowadzone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) badania wykazały, że urodzeniowa masa ciała 3,1-3,6 (średnio 3,3kg) jest związana z optymalnym rozwojem płodu. Na prawidłową masę ciała noworodka miał wpływ optymalny przyrost masy ciała matki w ciąży, wynoszący 10-14kg.

Aby przybieranie kilogramów było korzystne zarówno dla matki jak i dziecka powinno odbywać się w stabilnym tempie, co ma takie samo znaczenie jak ilość przybranych kilogramów. Podczas życia płodowego dziecko potrzebuje stałego dopływu składników pokarmowych i kalorii, jeśli dostawy te nie są równomierne – nie pokryją tego zapotrzebowania, szczególnie w drugim i trzecim trymestrze ciąży. Miarowe zwiększanie masy ciała ma również znaczenie dla kobiety ciężarnej. Organizm kobiety ma wówczas szansę stopniowo przyzwyczajać się do fizycznego obciążenia związanego z tym procesem, a skóra może rozciągać się równomiernie (aby uniknąć rozstępów). Równomierne nie oznacza jednak równego rozłożenia przyrostu kilogramów. W I trymestrze (kiedy dziecko jest wielkości od ziarenka maku do dużej śliwki) zaleca się przyrost masy ciała od 0,5 do 2kg.

Zapotrzebowanie energetyczne kobiet w ciąży

Warto od początku ciąży kontrolować masę ciała, aby uniknąć zbyt dużego przyrostu kilogramów w I trymestrze. Jeśli kobieta ma silne mdłości, może nawet schudnąć. Nie powinna jednak stracić więcej niż 2kg w I trymestrze ciąży. W II trymestrze dziecko rośnie dość szybko – zapotrzebowanie energetyczne u kobiety wzrasta o 360kcal. W trymestrze III natomiast tempo wzrostu dziecka jest największe, wówczas kobieta powinna spożywać o 475kcal więcej w stosunku do zapotrzebowania przed ciążą. Zalecane tygodniowe przyrosty masy ciała w II i III trymestrze ciąży

BMIPrzed ciążą kg/m2Przyrost masy ciała w II i II trymestrze ciąży w kg/tydz.
Niedowaga18,50,5 (0,5-0,6)
Prawidłowa masa ciała18,5-24,90,5 (0,4-0,5)
Nadwaga25-29,90,3 (0,2-0,3)
Otyłość≥300,2 (0,2-0,3)

Na całkowity przyrost masy ciała kobiety pod koniec ciąży składają się:

  • około 3,5 kg – masa ciała dziecka,
  • około 1-1,5 kg – macica,
  • około 1-2 kg – piersi,
  • około 1-1,5 kg płyn owodniowy,
  • około 0,5-1 kg łożysko,
  • około 1,5-2 kg – krew i dodatkowe płyny,
  • około 2-4 kg dodatkowa tkanka tłuszczowa, wyścielająca jamę brzuszna, chroniąc płód oraz stanowi energetyczny materiał zapasowy na czas karmienia piersią.

Zbyt duży przyrost masy ciała w ciąży

Nadmierne tycie w trakcie ciąży zwiększa ryzyko długoterminowej otyłości oraz chorób współistniejących zarówno u matki jak i u dziecka. Ponadto przyczynia się do bólów kręgosłupa, obrzęków nóg, powstawania żylaków i hemoroidów. Nadmierny przyrost masy ciała w ciąży, a także nadwaga i otyłość przed ciążą mogą być przyczyna powikłań ciążowych, m.in. cukrzycą ciężarnych, nadciśnieniem tętniczym, zbyt dużą masą urodzeniową czy porodem przedwczesnym.

Zbyt niski przyrost masy ciała w ciąży

Zbyt niski przyrost masy ciała w ciąży z kolei związany jest często z niską masą urodzeniową noworodków, która zwiększa umieralność i chorobowość okołoporodową, może być przyczyną problemów rozwojowych okresu dziecięcego, a także należy do czynników ryzyka chorób układu krążenia, cukrzycy, nadciśnienia w późniejszym wieku. Odchudzanie w ciąży jest zabronione! Grozi poważnymi następstwami- zwiększa ryzyko niedożywienia płodu, co może skutkować wadami rozwojowymi płodu, w tym wadami układu nerwowego. Tak więc warto śledzić to co wskazuje waga, jeśli kobieta nie kontroluje swojej masy ciała w ciąży, może całkowicie zboczyć z kursu. W tym szczególnym czasie kobiety powinny pamiętać o mądrym powiedzeniu: „Jedz dla dwojga nie za dwoje”.

Dietetyk Ewelina Chudy

Literatura
1.    Murkoff H., Mazel S. W oczekiwaniu na dziecko. Dom Wydawniczy REBIS, Poznań, 2016r.
2.    Świątkowska D. Poradnik żywienia kobiet w ciąży, Instytut Matki i Dziecka, „1000 pierwszych dni dla zdrowia”.
3.    Mrzygłód S. Wpływ odżywiania matki na rozwój płodu. Probl. Hig. Epidemiol. 2007.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.